Đang truy cập : 217

•Máy chủ tìm kiếm : 3

•Khách viếng thăm : 214

Hôm nay : 45992

Tháng hiện tại : 45992

Tổng cộng : 28165240

Tháng Ramadan

Thứ tư - 25/07/2012 14:05-Đã xem: 1403

Tháng Ramadan

Theo Bách khoa

Ramadan (tiếng Ả Rập: رمضان, Ramadān) là tên gọi tháng thứ 9 của âm lịch Ả Rập. Tháng Ramadan theo dương lịch thay đổi từng năm, không có ngày thống nhất.

Nhiều người gọi Ramadan một cách đơn giản là “tháng nhịn ăn” hoặc “tháng ăn chay”, nhưng cả hai cách gọi đó đều không đúng, tên gọi tháng Ramadan cho là chính xác.

Trong suốt một tháng lễ này, tất cả các tín đồ đạo Hồi đều thực hiện nghiêm túc quy định: không ăn, không uống, không hút thuốc... nghĩa là không được đưa bất kể thứ gì vào miệng (kể cả không sinh hoạt tình dục), nhưng chỉ áp dụng vào ban ngày – cụ thể là từ lúc mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn mà thôi.

Luật của đạo cũng quy định rõ: Cho những người đang ốm, phụ nữ có thai, trẻ em dưới 5 tuổi và những người đang đi du lịch ở nước ngoài mà nước này không lấy đạo Hồi làm quốc giáo, được miễn trừ.

Tại một số quốc gia theo đạo Hồi còn có quy định: Đối với học sinh nhỏ tuổi, binh lính và công nhân lao động nặng thì không phải nhịn.

Ý nghĩa

Những món ăn truyền thống trong tháng Ramadan của người Hồi giáo
Khi chuẩn bị bước vào tháng Ramadan, báo chí các nước Ả Rập cũng như các nước theo đạo Hồi, đều có những bài viết nói rõ ý nghĩa của từng quy định nói trên. Thứ nhất, nhịn ăn uống là để có sự thông cảm với những người nghèo đói, những đồng đạo còn chưa đủ ăn, đủ mặc.

Thứ hai, hành động này nhằm luyện cho con người một sự tiết chế, chống những cám dỗ vật chất, để tạo thuận lợi cho việc sau này lên thiên đàng. Về điểm này, đây là có một sự rèn luyện rất kiên cường. Tại các nước Ả Rập, nước nào cũng có sa mạc; và thời tiết của xứ sa mạc thì nóng, khô... Nhưng suốt một ngày trong tháng Ramadan, không ai được động đến một giọt nước.

Các ngày trong tháng Ramadan được phân ra theo mức độ như sau: từ 1-10 Ramadan được coi là những ngaỳ cầu nguyện để được "sự nhân từ của Allah" (God's Mercy) , từ 11-20 Ramadan được coi là những ngày "Allah xoá tội" (God's Forgiveness) , từ 20-30 Ramadan được coi là những ngày cầu nguyện để "tránh phải xuống Địa Ngục (Salvation from Hellfire)

Các nước Hồi giáo đều là “xứ sở uống trà” nhưng đến các cơ quan làm việc trong tháng Ramadan, không có một chén trà mời khách, thậm chí một ngụm nước lọc cũng không có!

Mỗi buổi chiều trong suốt cả tháng Ramadan này, ở các phường trong thủ đô và các thành phố lớn, đều tổ chức những bữa ăn từ thiện. Bàn ghế được kê thành từng dãy tại vườn hoa hoặc những vỉa hè rộng.

Khoảng 17 giờ, những người nghèo mang theo cả con cái đến những tụ điểm này, ngồi vào bàn một cách rất trật tự. Mặc dù đã nhịn ăn, nhịn uống cả ngày, trước mặt lại là những hộp thức ăn đang tỏa mùi thơm và những ly nước lạnh rót sẵn, nhưng không một ai động đến, có người còn lẩm nhẩm đọc kinh Coran. Chỉ đến khi tiếng loa từ các giáo đường vang lên, đọc xong câu nguyện ở điều 1, mọi người mới bắt đầu ăn uống. Các gia đình khá giả thì tổ chức ăn ở nhà một cách linh đình.

Một thống kê của nhà nước Ai Cập cho biết trong tháng Ramadan, lượng thực phẩm tiêu thụ trong dân thường gấp 2 hoặc 2,5 lần các tháng khác trong năm.

Sau khi ăn uống, mọi người đi chơi, hoặc ra vườn hoa ngồi nói chuyện râm ran. Phải thật khuya, mọi người mới về nhà nằm nghỉ.

Khoảng 2 giờ - 3 giờ sáng, mỗi phố lại có một người mang một cái trống nhỏ, tiếng rất đanh, vừa đi thong thả vừa đánh theo nhịp ngũ liên, vừa hô to để đánh thức mọi người dậy lo nấu nướng, kịp ăn uống trước khi mặt trời mọc để sang một ngày nhịn mới.

Ramadan - Một trong năm tín điều bắt buộc

Tháng Ramadan là một trong 5 tín điều bắt buộc của những người theo đạo Hồi. Năm tín điều đó là:

Một, phải đọc to hoặc nhẩm trong miệng câu sau đây mỗi khi bắt đầu làm lễ: “Không có thánh thần nào khác ngoài Thượng Đế Allah và Mohamed là Thiên sứ của Người” (LA ELAHA ILLA-ALLAH, MOHAMMADAN RASUL-ALLAH).

Hai, năm lần đọc câu trên cũng chính là 5 lần hành lễ trong ngày vào những thời điểm đã được quy định: Sáng sớm trước khi mặt trời mọc, trước lúc giữa trưa, lúc giữa buổi chiều, lúc mặt trời vừa lặn và buổi tối trước khi đi ngủ.

Ba, đóng góp tiền từ thiện (tiếng Ả Rập gọi là Zakat). Trước kia, có những giáo chức đi thu để chia lại cho người nghèo. Nay nghĩa vụ này để tùy sự hảo tâm tự giác của tín đồ và thông thường mọi người đóng góp vào ngày cuối của tháng Ramadan.

Bốn, thực hiện những quy định trong 30 ngày của tháng Ramadan.

Năm, hành hương đến thánh địa Mecca ở Ả Rập Saudi. Mỗi tín đồ Hồi giáo có nghĩa vụ cố gắng để trong đời mình có ít nhất một lần hành hương đến Mecca (và cũng chỉ những người theo đạo mới được phép đến đó).

Tháng Ramadan và những điều nên biết về Đạo Hồi

Đạo Hồi là một trong 6 tôn giáo lớn, được công nhận chính thức trong cộng đồng tôn giáo tại Việt Nam (đạo Phật, đạo Cơ đốc, đạo Tin Lành, đạo Hồi, đạo Cao Đài và đạo Hòa Hảo), nên ta cũng nên biết thêm những điều cơ bản của đạo giáo này.

Mỗi buổi chiều trong suốt 30 ngày của tháng Ramadan này, ở các địa phương Hồi giáo đều tổ chức những bữa ăn từ thiện.
Trước hết, xin nói về "tháng Ramadan". Một số báo chí của ta thường gọi là "tháng ăn chay", hoặc "tháng nhịn ăn". Cả hai cách gọi đó đều không chính xác, và tốt nhất theo tôi cứ nên gọi là "tháng Ramadan".

Ramadan là tên gọi tháng thứ 9 trong lịch Hồi giáo. Lịch Hồi, hay còn gọi là lịch Hijra, được tính theo mặt trăng, và bắt đầu có từ ngày 16/7/622 (theo công lịch Gregorian Calendar), tức là ngày mở đầu một năm Ảrập, đánh dấu bằng chuyến đi của Mohamed từ thánh địa Mecca đến Medina (cả 2 địa điểm này đều ở Ảrập Xêút.

Năm của lịch Hồi giáo cũng chia làm 12 tháng, đó là : 1/ Muharram, 2/ Saphar, 3/ Rabia I, 4/ Rabia II, 5/ Jamada I, 6/ Jamada II, 7/ Rajab, 8/ Shaban, 9/ Ramadan, 10/Shawwal, 11/ Dulkaada, và 12/ Dulhegia. Vì tính theo mặt trăng (kiểu như âm lịch của ta) nên mỗi năm có 354 hoặc 355 ngày, do đó cứ 30 năm lại có 17 năm nhuận.

Lịch Hijra được dùng cho lễ giáo của toàn thế giới Hồi giáo, và là lịch chính thức ở Ảrập Xêút và Yemen. (Bởi thế, nếu bạn đọc của VieNamNet có dịp sang công tác hay du lịch 2 quốc gia này, nhớ mang theo một cuốn lịch túi của ta để... đối chiếu cho dễ!). Trong hầu hết các nước Ảrập, lịch này được dùng song song với Công lịch Gregorian. Riêng ở Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập thì lấy công lịch Gregorian làm lịch chính thức.

Tháng Ramadan không nên gọi là "tháng ăn chay" và cũng không nên gọi là "tháng nhịn ăn", bởi lẽ thực chất, các tín đồ chẳng ăn chay hoàn toàn và cũng không nhịn ăn hoàn toàn (sẽ nói rõ ở dưới). Trong giáo lý của đạo Hồi, có 5 tín điều bắt buộc đối với mọi tín đồ. Năm điều đó là:

1/ Phải đọc hoặc nhẩm câu sau đây mỗi khi làm lễ: "Không có thánh thần nào khác ngoài Thánh Allah, và Mohamed là Thiên sứ của Người". Mỗi ngày 5 lần (sáng sớm trước khi mặt trời ló lên ở chân trời, trước lúc giữa trưa, lúc giữa buổi chiều, lúc mặt trời vừa lặn, và buổi tối giữa khoảng mặt trời lặn với giờ đi ngủ). Một giáo chức trong đạo đọc câu này trong giáo đường, truyền qua những loa điện cực đại treo trên nóc, nhắc tín đồ đến giờ hành lễ. Ai đã có dịp qua các nước Ảrập, các quốc gia Hồi giáo như Brunei Darussalam, Indonesia, Malaysia, Pakistan, Bangladesh, các nước Trung Á... đều được nghe câu này đều đặn hàng ngày.

2/ Năm lần đọc câu trên, chính là 5 lần hành lễ trong ngày và tiếng Ảrập gọi là Salat, vào những thời điểm đã được quy định ở trên. Khi làm lễ, dù đang đứng ở đâu (giữa đường, trong phòng đợi ở sân bay...) mọi tín đồ đều quỳ lạy và hướng về thánh địa Mecca, đọc những câu trong kinh Koran. Nếu bạn đi trên máy bay của các nước Ảrập, màn hình vô tuyến trong từng khoang của hành khách cũng chỉ rõ cho mọi người lúc này, Mecca đang ở hướng nào so với chiều dọc của máy bay đang bay. Trên máy bay chuyên cơ của các nguyên thủ quốc gia Hồi giáo như Vua Ảrập Xêút, Vua Kuwait... còn có những khoang riêng, trong đó có một tấm thảm để hành lễ, và tấm thảm này luôn luôn tự động hướng về thánh địa Mecca, dù là đang bay ở bất cứ nơi nào trên trái đất. Ngày thứ sáu hàng tuần, tất cả tín đồ nam giới có nghĩa vụ đến một giáo đường gần nhất để làm lễ tập thể – nhưng phụ nữ thì không được vào, hoặc vào một cửa riêng và một khu vực riêng trong giáo đường. Trên cả nước Ai Cập chẳng hạn, có tất cả hơn 6.000 giáo đường lớn nhỏ của đạo Hồi.

3/ Đóng góp tiền từ thiện để giúp người nghèo, tiếng Ảrập gọi là Zakat. Trước kia, có những giáo chức trong đạo đi thu, nay nghĩa vụ này tùy theo sự hảo tâm tự giác của các tín đồ, và thông thường mọi người đóng góp vào ngày cuối của tháng Ramadan.

4/ Nhịn ăn, nhịn uống... (ban ngày) của 30 ngày trong tháng Ramadan.

5/ Hành hương đến thánh địa Mecca ở Ảrập Xêút. Mỗi tín đồ Hồi giáo có nghĩa vụ cố gắng để trong đời mình có ít nhất một lần hành hương đến Mecca (và cũng chỉ những người theo đạo mới được phép đến nơi này). Khi hoàn thành nghĩa vụ này, họ sẽ được mang danh hiệu "Haj" hoặc "Haji". Bởi thế, nếu bạn cầm danh thiếp của một doanh nhân, một quan chức của các nước theo đạo Hồi, thấy trong dòng tên họ có chữ Haji thì hiểu rằng người đó đã có lần hành hương đến Mecca. Ở Việt Nam cũng đã có những Haji, trong cộng đồng người Chăm Bà-ni, hoặc ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh – nơi đã có thánh đường của đạo.

Mỗi tín điều kể trên đều có ý nghĩa của nó, và được các giáo sĩ giải thích cặn kẽ. Chẳng hạn như việc nhịn ăn, nhịn uống, nhịn hút thuốc... (ban ngày) trong suốt tháng Ramadan, một giáo sĩ cao cấp ở Ai Cập đã giải thích cho tôi: Làm như vậy để có một sự đồng cảm với những người nghèo đói, đồng thời còn nhằm luyện cho con người một sự tiết chế, chống những cám dỗ vật chất để tạo thuận lợi cho việc được lên thiên đàng.

Mỗi buổi chiều trong suốt 30 ngày của tháng Ramadan này, ở các địa phương đều tổ chức những bữa ăn từ thiện. Bàn ghế được kê thành từng dãy trong công viên hoặc trên những vỉa hè rộng. Thức ăn và bánh mì được để thành từng suất trên bàn, tất nhiên cả cốc để uống nước và những bình nước mát, sau suốt một ngày nhịn ăn và uống. Chi phí cho những bữa ăn từ thiện này là từ tiền quyên góp của các công ty, nhà hàng, và cả tiền của những người được miễn chuyện nhịn ăn (những phụ nữ đang có mang, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, người đang ốm đau và những người đang đi du lịch ở nước ngoài), coi như một khoản đóng góp thế cho nghĩa vụ.

Khoảng 5 giờ chiều, những người nghèo mang theo cả con cái đến những tụ điểm này, ngồi vào bàn một cách rất trật tự. Mặc dù đã đói và khát vì phải nhịn trong cả ngày, trước mặt lại là những hộp thức ăn toả mùi thơm và những cốc nước mát, nhưng không một ai đụng đến. Tất cả ngồi im lặng, nhiều người lẩm nhẩm đọc kinh Koran. Chỉ đến khi tiếng loa từ các giáo đường vang lên, đọc xong câu kinh ở điều 1, mọi người mới bắt đầu ăn uống. (Ở Syria thì hiệu lệnh là một phát đại bác bắn trên sườn núi). Các gia đình không thuộc diện nghèo thì tổ chức ăn ở nhà một cách linh đình như ta ăn Tết (tôi xin nhắc lại: Không nên gọi là "tháng ăn chay" vì chẳng "chay" một tí nào. Lượng thực phẩm tiêu dùng trong tháng Ramadan này thường gấp 4, 5 lần những tháng khác).

Sau khi ăn uống, mọi người đi chơi, thăm hỏi nhau hoặc ra vườn hoa ngồi hút thuốc, chuyện trò râm ran. Phải thật khuya, mọi người với về nhà nằm nghỉ. Khoảng 2 giờ sáng, mỗi phố lại có một người - gọi là Abu Tbeila - mang một chiếc trống nhỏ, tiếng rất đanh, vừa đi vừa đánh theo nhịp ngũ liên, vừa hô to để đánh thức mọi người dậy lo nấu nướng, kịp ăn uống xong xuôi trước khi mặt trời mọc để bước sang một ngày nhịn mới. Các gia đình thường cho tiền anh chàng đánh trống này (và chúng tôi cũng phải cho tiền, bởi nếu không, anh ta đứng đanh trống... lâu hơn, mà vào cái giờ đó đối với những người "ngoại đạo" như chúng tôi, đang là lúc ngủ ngon!)

Một chi tiết vui vui để kể với bạn đọc là trong tháng Ramadan này, vào buổi chiều, nếu không có công chuyện thì chớ có dại mà lái xe ra đường. Bởi lẽ các ông lái xe taxi, xe bus... sau cả một ngày nhịn ăn, nhịn uống đã rất mệt, họ lái rất nhanh để kịp về nhà trước giờ được ăn, nên rất dễ xảy ra tai nạn giao thông. Ngay tại thủ đô Cairo (Ai Cập) đã từng có một chuyến xe bus chở khách "vượt qua thành cầu" lao xuống sông Nil, làm chết 39 người và bị thương hơn 20 người khác, có lẽ bởi ông lái xe đã hoa mắt vì đói và mệt!

Kể lại những điều cần biết về đạo Hồi như trên, tôi muốn nhấn mạnh rằng: cũng như mọi đạo giáo khác, đạo Hồi chân chính cũng rất chú trọng đến con người, quan tâm đến người nghèo, một đạo giáo mang tính nhân văn sâu sắc. Cần phân biệt giữa đạo Hồi chân chính với những kẻ lợi dụng danh nghĩa đạo Hồi để tiến hành khủng bố, cực đoan và cuồng tín, mà tổ chức Al Queda ở Afghanistan là một ví dụ.

Những tín đồ Hồi giáo ở Việt Nam đều là những người chăm chỉ làm ăn, chân thực, và có quan hệ tốt với mọi người xung quanh. Tôi đã gặp không ít tín đồ Hồi giáo làm công nhân (chẳng hạn ở Hợp tác xã Ba Nhất ở TP. Hồ Chí Minh, một HTX có cả mấy trăm công nhân, nổi tiếng về mặt hàng mây tre đan xuất khẩu).

Mỗi tôn giáo có một thần tượng, một đức tin thuộc về tâm linh, và được những người theo đạo tôn sùng, đó là lẽ tự nhiên. Hiến pháp Việt Nam đã quy định rõ ràng: mọi người có quyền tự do theo đạo hoặc tự do không theo một đạo nào, và đó là quyền tự do đúng đắn. Có thể thấy rằng đạo giáo nào cũng có những "con chiên ghẻ", những kẻ cuồng tín... nhưng đó không phải là đa số, mà chỉ là những kẻ lợi dụng danh nghĩa đạo để quậy phá mà thôi. Không thể có thái độ "vơ đũa cả nắm", hoặc lợi dụng những điều này để kỳ thị, nói xấu một đạo giáo khác, sẽ là một việc làm phạm pháp.

Nguyễn Lê Bách
Việt Báo (Theo_VietNamNet)