Phụng vụ - Bí tích - Đoạn I: Thiên Chúa hoạt động trong ta bằng các dấu hiệu thánh

Đang truy cập : 42

•Máy chủ tìm kiếm : 1

•Khách viếng thăm : 41

Hôm nay : 5691

Tháng hiện tại : 196403

Tổng cộng : 27750687

Phụng vụ - Bí tích - Đoạn I: Thiên Chúa hoạt động trong ta bằng các dấu hiệu thánh

Thứ tư - 15/05/2013 08:58-Đã xem: 1561

Trong việc cử hành các mầu nhiệm Kitô giáo (các bí tích), Chúa Giêsu Kitô đến gặp gỡ mọi người trong đền thờ của Hội thánh. Cho đến tận thế, Người luôn có mặt trong Hội Thánh của Người. Cuộc gặp gỡ sâu xa nhất mà ta có thể có được với Người trên trần gian đó là Phụng vụ, việc thờ phượng linh thiêng. Vì thế, Luật của Thánh Biển Đức dạy rằng: “Không gì có thể thắng thế trên việc thờ phượng linh thiêng” (Thánh Biển Đức ở Nursia, 480-547, sáng lập Đan viện Tây phương

Phụng vụ - Bí tích - Đoạn I: Thiên Chúa hoạt động trong ta bằng các dấu hiệu thánh

Câu 184. Phụng vụ tác động đến thời gian như thế nào?

Trả lời: Trong phụng vụ, thời gian trở thành thời giờ dâng cho Chúa.

Giải nghĩa: Có lúc ta coi thường thời gian, chỉ kiếm thời giờ để tiêu khiển. Còn trong phụng vụ, thời gian có một giá trị thực sự vì mỗi giây đều tràn đầy ý nghĩa. Khi cử hành phụng vụ giờ kinh, ta thấy Chúa thánh hóa thời gian và làm cho mỗi giây trở thành một cầu nhỏ dẫn ta vào cõi vĩnh hằng.

Chứng từ

Anh em hãy tận dụng thời gian hiện tại. - Ep 5,16

“Sự vĩnh hằng của Thiên Chúa không phải chỉ là vắng mặt thời gian hay không có thời gian, nhưng là sức mạnh làm cho thời gian phát triển thành hiện-hữu-với-thời-gian và hiện-hữu-trong-thời-gian.” - Đức Bênêđictô XVI, Tinh thần Phụng vụ

Câu 219. Người Công giáo thường phải tham dự bao nhiêu Thánh lễ?

Trả lời: Hội Thánh buộc mọi người Công giáo tham dự thánh lễ các Chúa Nhật và các lễ buộc. Bất cứ ai thực sự tìm làm bạn với Chúa Giêsu, sẽ đáp lời mời của Chúa đến dự Tiệc thánh này càng nhiều càng tốt.

Giải thích: Nói rằng người Công giáo đích thực buộc phải dự các lễ Chúa Nhật và lễ buộc thì cũng rất chính đáng như nói rằng hai tình nhân thì buộc phải ôm hôn nhau. Không ai có thể có mối liên hệ sống động với Chúa Giêsu mà lại không đến với nơi Người đã hẹn gặp. Vì thế, từ xưa đến nay Thánh lễ luôn luôn là “trái tim của Chúa Nhật”, là điểm hẹn quan trọng nhất của tuần lễ.

Câu 257. Nếu chỉ có nam giới được lãnh Bí tích Truyền Chức Thánh thì nữ giới có bị kỳ thị không?

Trả lời: Luật nói rằng: chỉ người nam giới được lãnh chức thánh, sẽ không làm hạ phẩm giá nữ giới. Đối với Thiên Chúa, nam hay nữ đều có phẩm giá như nhau, nhưng mỗi phái có những bổn phận và đoàn sủng khác nhau. Hội thánh quen chọn người nam, chính vì Chúa Giêsu đã chỉ chọn người nam khi lập chức linh mục trong Bữa Tiệc Ly. Năm 1994, Đức Gioan Phaolô II tuyên bố rằng: "Hội Thánh không có quyền truyền chức linh mục cho nữ giới, và mọi tín hữu của Hội thánh phải dứt khoát tuân giữ quyết định đó".

Giải thích: Thời xưa không có ai đề cao phụ nữ bằng Chúa Giêsu (điều mà thời đó được coi là khiêu khích), Người đã đồng ý làm bạn với họ và bảo vệ họ. Nhiều phụ nữ đi theo Chúa Giêsu và Người đánh giá đức tin họ rất cao. Người đầu tiên làm chứng nhân cho việc Chúa Giêsu sống lại là phụ nữ, bà Maria Mađalena. Vì thế, người ta nói rằng bà là “một phụ nữ tông đồ giữa các tông đồ”. Dầu vậy việc truyền chức linh mục cũng như trách nhiệm mục vụ luôn luôn được truyền lại cho người nam. Các linh mục người nam phải thay mặt Chúa Giêsu để tập họp Hội Thánh. Chức linh mục là một chức vụ đặc biệt đòi hỏi người nam phải thi hành vai trò làm cha của người nam. Không có sự ưu thế nào của nam trên nữ. Các phụ nữ có vai trò trong Hội thánh, như ta thấy qua Đức Maria một vai trò trung tâm không thua kém người nam, nhưng là vai trò của nữ giới. Bà Eva trở thành mẹ của mọi người đang sống (St 3,20). Xét theo là mẹ của mọi người đang sống, các phụ nữ có những tư chất và khả năng đặc biệt. Nếu không có cách thế riêng biệt mà chỉ phụ nữ mới có như dạy dỗ, loan báo Tin Mừng, sống bác ái, sống đạo đức và mục vụ, thì Hội Thánh “bị cắt cụt một nửa”. Khi những người nam trong Hội Thánh dùng chức vụ linh mục như công cụ của quyền lực, hoặc khi các người nữ không lo tận dụng những đặc sủng của mình, thì cả hai đã xúc phạm đến tình yêu và đến Thánh Thần của Chúa Giêsu.

Youcat đã dùng cách chọn vấn đề, giải nghĩa vấn đề vừa cập nhật với thế giới và với con người thời nay, lại vừa chọn những chứng từ, những so sánh, những lý lẽ từ trong cuộc sống để giúp ta có tài liệu độc đáo để truyền giảng Tin Mừng của Chúa Giêsu cho người thời nay. Còn gì tốt hơn?

Lm. Antôn Nguyễn Mạnh Đồng

***

PHẦN II

CỬ HÀNH CÁC MẦU NHIỆM KITÔ GIÁO

(166-278)

Đoạn I. Thiên Chúa hoạt động trong ta bằng các dấu hiệu thánh
Chương 1. Thiên Chúa và Phụng vụ.
Chương 2. Chúng ta cử hành các mầu nhiệm của Chúa Kitô thế nào?

Đoạn II. Bảy bí tích của Hội Thánh
Chương 1. Các bí tích khai tâm (Rửa Tội, Thêm Sức, Thánh Thể).
Chương 2. Các bí tích chữa lành (Sám Hối Giao Hoà và Xức Dầu Bệnh Nhân).
Chương 3. Các bí tích phục vụ cho sự hiệp thông và sứ vụ (Truyền Chức Thánh và Hôn Phối).
Chương 4. Các cử hành phụng vụ khác.

***

ĐOẠN I: THIÊN CHÚA HOẠT ĐỘNG TRONG TA BẰNG CÁC DẤU HIỆU THÁNH

(166-192)

***

166. Tại sao Hội Thánh thường hay cử hành Phụng vụ?

- Người dân Israel ngừng công việc “mỗi ngày 7 lần” (Tv 119,164) để ngợi khen Thiên Chúa. Chúa Giêsu đã tham dự việc thờ phượng và cầu nguyện của dân Người. Người dạy các môn đệ cầu nguyện và tập hợp họ nơi nhà tiệc ly để cùng cử hành với họ việc thờ phượng lớn lao nhất trong các việc thờ phượng, đó là hiến mình làm lương thực. Hội Thánh khi mời ta tham dự phụng vụ là Hội Thánh trung tín với Lời Chúa khuyên dạy: Hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy (1 Cr 11,24). [1066-1070]

- Con người chúng ta phải thở để sống thế nào thì Hội thánh cũng thở và sống khi cử hành phụng vụ như vậy. Chính Thiên Chúa ngày này qua ngày khác, thổi vào Hội thánh sư sống mới và hiến tặng Hội thánh Lời Chúa và các bí tích. Một hình ảnh khác đề minh họa: mỗi dịp thờ phượng Chúa là một cuộc hẹn của tình yêu mà Chúa ghi trong nhật ký của ta. Ai đã cảm nghiệm được tình yêu Chúa thì sẽ tự nguyện đến đúng hẹn. Ai đôi khi không cảm nghiệm gì cả nhưng cũng đến đúng hẹn, thì họ chứng tỏ họ vẫn trung thành với Chúa.

167. Phụng vụ là gì?

- Phụng vụ là việc thờ phượng chính thức của Hội Thánh. [1077-1112]

- Một cử hành phụng vụ không phải một biến cố gồm những ý tưởng tốt và những thánh ca hay. Không phụng vụ nào tự tạo ra mình cũng như tự mình sáng kiến ra. Phụng vụ chứng tỏ về một đời sống đức tin đã lớn dần trong nhiều thế kỷ. Một việc đạo đức là một biến cố thánh, đáng được tôn trọng. Phụng vụ trở nên hấp dẫn khi ta cảm nghiệm được chính Thiên Chúa đang có mặt trong các dấu hiệu thánh và trong các kinh nguyện quý báu và thường là rất cổ kính.

? Phụng vụ là việc thờ phượng chính thức được hoàn thành do dân và cho dân. Theo truyền thống Kitô Giáo, phụng vụ có nghĩa là dân Chúa tham gia vào “việc” của Chúa. Việc quan trọng nhất trong các cử hành phụng vụ là Phụng vụ Thánh Thể. Các cử hành phụng vụ khác đều tùy thuộc vào Phụng vụ Thánh Thể, chẳng hạn như cử hành các bí tích, các việc tôn thờ, các buổi chầu chúc lành, các cuộc rước kiệu, và phụng vụ các giờ kinh.

“Phụng vụ không bao giờ được rút gọn vào một cuộc họp nhóm để cử hành riêng cho mình… Nhờ được tham dự vào việc Chúa Kitô trở về cùng Chúa Cha… chúng ta cũng được thông công cùng các thánh. Đúng thế, chúng ta một cách nào đó được tham gia phụng vụ trên trời.” - Đức Hồng y Ratzinger, Thiên Chúa và Thế giới

168. Tại sao phụng vụ lại chiếm địa vị ưu tiên trong đời sống Hội Thánh và trong đời sống mỗi người chúng ta?

- Vì phụng vụ là chóp đỉnh mà các hoạt động của Hội Thánh hướng về đó, đồng thời Phụng vụ cũng là nguồn suối trào ra các sức mạnh (Hiến chế Phụng vụ số 10). [1074]

- Xưa Chúa Giêsu sống ở trần gian, đám đông dân chúng kéo đến với Người vì họ muốn được chữa khỏi bệnh do sự có mặt của Người. Hôm nay, chúng ta vẫn có thể gặp gỡ Chúa Giêsu, vì Chúa sống trong Hội Thánh Người. Người bảo đảm Người có mặt khi chúng ta phục vụ người nghèo (Mt 25,42) và có mặt trong Bí tích Thánh Thể. Đó là hai nơi mà chúng ta trực tiếp chạy đến trong vòng tay của Người. Nếu chúng ta để cho Người gặp gỡ chúng ta, Người sẽ dạy dỗ, nuôi sống, biến đổi, chữa lành cho chúng ta, và chúng ta nên một với Người trong Thánh lễ.

Một sức thiêng phát xuất từ Người và chữa lành tất cả. - Lc 6,19

Tôi, tôi đến để họ được sống và sống dồi dào. - Ga 10,10

169. Khi chúng ta cử hành phụng vụ, điều gì đã xảy ra cho chúng ta?

- Chúng ta được lôi kéo đến tình yêu Chúa, được chữa lành, được biến đổi. [1076]

- Tất cả các cử hành phụng vụ của Hội thánh và tất cả các bí tích của Hội thánh chỉ có một mục đích là trao ban sự sống và trao ban một cách dồi dào. Khi chúng ta cử hành phụng vụ, chúng ta gặp được Đấng đã đích thân nói rằng: “Ta là Con Đường, là Sự Thật và là Sự Sống (Ga 14,6). Ai đến tham dự một cử hành phụng vụ và cảm thấy mình bị bỏ rơi, Chúa sẽ bảo vệ gìn giữ họ. Ai đến tham dự mà cảm thấy mình bị lạc lõng, sẽ tìm thấy Chúa đang chờ họ.

Thế rồi anh ta đứng lên, đi về cùng cha. Anh ta còn ở đàng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm cổ anh ta và hôn lấy hôn để. - Lc 15,20

Và tôi sẽ tiến tới bàn thờ Thiên Chúa, đến với Chúa là niềm vui của tôi. Tôi sẽ vui sướng, tôi sẽ cảm tạ Chúa bằng đàn hát, cảm tạ Chúa của tôi. - Tv 43,4

Chương I. Thiên Chúa và Phụng vụ

170. Nguồn gốc cốt lõi nhất của phụng vụ là gì?

- Đó là chính Thiên Chúa. Trong Người diễn ra một lễ hội tình yêu đời đời trên Thiên đàng, có niềm vui của Cha - Con - Thánh Thần. Vì Thiên Chúa là Tình yêu, nên Người muốn chúng ta dự phần vào cuộc lễ vui vẻ của Người và ban cho chúng ta chúc lành của Người. [1077 - 1109]

- Trên đời này, các cử hành phụng vụ phải là những cuộc lễ tràn ngập vẻ đẹp và sức sống: lễ của Cha đã tạo dựng chúng ta - trong đó vai trò quan trọng của các quà tặng của trái đất: bánh, rượu, dầu và ánh sáng, khói hương, thánh nhạc và các thứ màu sắc. Lễ của Con đã cứu chuộc chúng ta - chúng ta vui mừng vì chúng ta được giải thoát, chúng ta lấy lại hơi thở khi nghe Lời Chúa, chúng ta trở nên mạnh sức khi ăn các lễ vật Thánh Thể. Lễ của Thánh Thần đang sống trong ta - từ đó ta được tràn đầy an ủi, hiểu biết, can đảm, sức mạnh, và được chúc lành từ các cộng đồng Kitô hữu. → 179

? Chúc lành nghĩa là nói ra điều tốt lành, điều tốt lành này xuất phát từ Thiên Chúa. Đó là một hành vi của Chúa ban sự sống và gìn giữ sự sống. Thiên Chúa là Cha và là Đấng Sáng Tạo mọi loài nói cho chúng ta rằng: bạn ở đây là tốt lành, bạn hiện hữu là tốt lành.

171. Điểm chính yếu của mọi phụng vụ là gì?

- là cử hành Thánh Thể, nhưng tất cả mọi phụng vụ cũng là lễ Phục sinh thu nhỏ. Chúa Giêsu cử hành với chúng ta lễ Vượt Qua của Người từ sự chết đến cuộc sống và Người mở cuộc Vượt Qua đó cho chúng ta. [1085]

- Biến cố phụng vụ quan trọng hơn cả chưa bao giờ có ở trần gian, đó là Lễ Vượt Qua mà Chúa Giêsu đã cử hành với các môn đệ hôm trước ngày chịu chết, trong “Bữa Tiệc Ly”. Các môn đệ tưởng rằng Chúa Giêsu đã muốn cử hành việc giải phóngIsrael ra khỏi Ai cập. Nhưng Chúa Giêsu đã cử hành việc giải phóng toàn thể nhân loại khỏi quyền sự chết. Ở Ai Cập chính là “máu chiên”, thời đó, đã che chở dân Israel khỏi chết. Ngày nay chính Chúa Giêsu là chiên, mà máu chiên này cứu loài người khỏi chết. Cái chết và sống lại của Chúa là bằng chứng cho biết người ta có thể chết và lại được sống. Đó là nội dung đích thực của mọi cử hành trong phụng vụ Kitô giáo. Chính Chúa Giêsu đã so sánh sự chết và sống lại của Người với việc giải phóng Israel khỏi làm nô lệ Ai Cập. Dùng từ “mầu nhiệm Vượt qua” để chỉ hiệu quả cứu độ của sự chết và sống lại của Chúa Giêsu. Tương tự như máu chiên đã cứu sống khi người Do Thái ra khỏi Ai Cập, Chúa Giêsu là chiên Vượt qua đích thực đã giải thoát loài người khỏi sự kìm kẹp của cái chết và tội lỗi.

Đêm ấy Ta sẽ rảo qua khắp đất Ai cập, sẽ sát hại các con đầu lòng trong đất Ai cập, từ loài người cho đến loài vật, và sẽ trị tội chư thần Ai cập: vì Ta là Đức Chúa. Còn vết máu trên nhà các ngươi sẽ là dấu hiệu cho biết có các ngươi ở đó. Thấy máu, Ta sẽ vượt qua, và các ngươi sẽ không bị tai ương tiêu diệt khi Ta giáng hoạ trên đất Ai cập. - Xh 12,13

172. Có mấy Bí tích, tên là gì?

- Hội thánh Công giáo có 7 Bí tích: Rửa Tội, Thêm Sức, Mình Thánh Chúa (Thánh Thể), Giải Tội, Xức Dầu Bệnh Nhân, Truyền Chức Thánh, Hôn Phối. [1210]

? Bí tích là dấu hiệu hữu hình của một thực tại vô hình trong đó Kitô hữu có thể cảm nghiệm được Thiên Chúa có mặt ở đó để chữa chạy, tha thứ, nuôi dưỡng, làm cho mạnh sức, và giúp Kitô hữu sẵn sàng để yêu thương. Tất cả các công việc trên đều do ân sủng Thiên Chúa tác động.

“Cái gì ta thấy nơi Đấng Cứu Thế, ta cũng thấy trong các bí tích.” - Lêô Cả (400–461, giáo hoàng và giáo phụ)

173. Tại sao chúng ta phải cần đến các Bí tích?

- Chúng ta cần đến các Bí tích để đời sống “eo hẹp ngắn ngủi” của chúng ta, nhờ Chúa Giêsu, trở nên giống Chúa Giêsu, nên con cái Thiên Chúa, trong tự do và vinh quang. [1129]

- Nhờ Bí tích Rửa Tội con người dễ bị thương tích do ma quỷ trở thành người con được Thiên Chúa bảo vệ. Nhờ Bí tích Thêm Sức, con người đang dò dẫm bước đi, được bước đi vững chắc. Nhờ Bí tích Hoà Giải, người có tội được làm hòa. Nhờ Bí tích Thánh Thể, những người đói khát trở nên bánh cho những người khác. Nhờ Bí tích Hôn Phối cũng như Bí tích Truyền Chức Thánh, những người độc thân trở thành người phục vụ cho tình yêu. Nhờ Bí tích Xức Dầu Bệnh Nhân, những người đang thất vọng lấy lại được tin tưởng. Trong tất cả các bí tích, chính Chúa Kitô đích thân là Bí tích. Hễ từ bỏ đời sống chỉ nghĩ đến mình, chúng ta được lớn lên trong Chúa để sống đời sống đích thực không bao giờ chấm dứt.

174. Tại sao tin vào Chúa Giêsu không đủ, Thiên Chúa còn cho chúng ta các bí tích nữa?

- Chúng ta cần đến cùng Chúa không phải chỉ bằng trí tuệ mà còn bằng cả các giác quan. Vì thế mà Chúa ban mình cho chúng ta qua những dấu hiệu ta thấy được, nhất là qua bánh và rượu, dầu, các lời nói, việc xức dầu và đặt tay.
[1084 – 1146 – 1152]

- Có những người đã trông thấy Chúa Giêsu, đã nghe Người nói, đã động chạm đến Người và cảm nghiệm thấy sự cứu độ và chữa lành ngay ở thân xác và tâm hồn họ. Cũng vậy, những dấu hiệu hữu hình của các bí tích mang chữ ký của Thiên Chúa gửi đến cho con người trong toàn diện con người của họ chứ không phải chỉ trong trí tuệ mà thôi.

Thật vậy, Đức Kitô đã lấy thần lực của Người mà ban tặng chúng ta tất cả những gì giúp chúng ta được sống và sống đạo đức, khi Người cho chúng ta biết Đấng đã dùng vinh quang và sức mạnh của mình mà kêu gọi chúng ta. Nhờ vinh quang và sức mạnh ấy, Thiên Chúa đã ban tặng chúng ta những gì rất quý báu và trọng đại Người đã hứa, để nhờ đó, anh em được thông phần bản tính Thiên Chúa, sau khi đã thoát khỏi cảnh hư đốn do dục vọng gây ra trong trần gian. - 2 Pr 1,3-4

Cầm tay người mù, Người dẫn ra khỏi làng. Sau khi bôi nước miếng vào mắt và trán anh, Người hỏi anh: “Anh có thấy gì không?” - Mc 8,23

175. Tại sao các Bí tích lại thuộc về quyền Hội Thánh? Tại sao người ta không thể lãnh như người ta muốn?

- Các bí tích là quà tặng của Chúa Kitô ban cho Hội Thánh. Hội Thánh có nhiệm vụ phân phát và cũng có nhiệm vụ trông coi giữ gìn, để tránh xảy ra những lạm dụng, xúc phạm. [1117 – 1119 – 1131]

- Chúa Giêsu đã trao các lời nói và các dấu hiệu bí tích cho đích thân những con người, ở đây là các Tông đồ, để các ông truyền lại. Người không trao cho một nhóm người vô danh. Ngày nay, có thể nói là Người không để di sản của Người được dùng tự do như vào Internet nhưng Người đã chỉ định ở một nơi rõ rệt. Các bí tích có đó là cho Hội Thánh và bởi Hội Thánh. Các bí tích có đó cho Hội Thánh bởi vì Hội Thánh là Thân thể Chúa Kitô, Hội Thánh được thiết lập, nuôi dưỡng và hướng dẫn tới chỗ hoàn thiện nhờ các bí tích. Các bí tích có đó bởi Hội Thánh, vì các bí tích là những sức mạnh của Thân thể Chúa Kitô, chẳng hạn Bí tích Hoà Giải trong đó Chúa Kitô, được đại diện bởi linh mục để tha tội cho ta.

Thật vậy, ai ăn và uống mà không phân biệt được Thân thể Chúa là ăn và uống án phạt mình. - 1 Cr 11,29

Vậy chớ gì thiên hạ coi chúng tôi như những đầy tớ của Đức Kitô, những người quản lý các mầu nhiệm của Thiên Chúa. - 1 Cr 4,1

Ơn riêng Thiên Chúa đã ban, mỗi người trong anh em phải dùng mà phục vụ kẻ khác. Như vậy anh em mới là những người khéo quản lý ân huệ thiên hình vạn trạng của Thiên Chúa. - 1 Pr 4,10

Tôi đã truyền lại cho anh em điều mà chính tôi đã lãnh nhận. - 1 Cr 15,3

Nhưng Thiên Chúa, Đấng cứu độ chúng ta đã biểu lộ lòng nhân hậu và yêu thương của Người đối với nhân loại không phải vì tự sức mình chúng ta đã làm nên những việc công chính, nhưng vì Người thương xót, nên Người đã cứu chúng ta nhờ phép rửa ban ơn Thánh Thần, để chúng ta được tái sinh và đổi mới. - Tt 3,4-5

176. Bí tích nào chỉ được lãnh một lần trong đời?

- Đó là 3 Bí tích Rửa Tội, Thêm Sức, Truyền Chức Thánh. Những bí tích này in dấu không thể xóa nhòa vào linh hồn người lãnh. Rửa Tội và Thêm Sức làm ta nên con Chúa và nên giống Chúa Kitô một lần là đủ. Truyền Chức Thánh để lại dấu ấn không thể xoá nhoà nơi người nhận lãnh. [1121]

- Cũng như ta đã là con cái của cha mẹ thì là mãi mãi chứ không phải chỉ đôi khi hoặc một chút thôi, cũng thế khi được Rửa Tội và Thêm Sức, ta là người con của Chúa mãi mãi giống như Chúa Kitô và là chi thể của Hội Thánh Người. Trường hợp Bí tích Truyền Chức Thánh cũng vậy, đó không phải là công việc ta làm cho đến khi nghỉ hưu, mà đó là một ân sủng ta lãnh nhận không thể huỷ bỏ được. Vì Thiên Chúa là Đấng trung tín, nên hiệu quả các bí tích mà Kitô hữu đã lãnh nhận như để đáp lại ơn Chúa mời gọi, như là ơn gọi, và như ơn gìn giữ của Chúa. Vì thế, chỉ được lãnh các bí tích này một lần mà thôi.

177. Tại sao khi nhận lãnh bí tích, cần có lòng tin trước?

- Vì bí tích không phải là ảo thuật. Bí tích chỉ sinh hiệu quả khi người ta hiểu biết và lãnh nhận với đức tin. Các bí tích không chỉ đòi có đức tin mà nó còn gia tăng và diễn tả đức tin nữa. [1122 – 1126]

- Chúa Giêsu đã dạy các Tông đồ hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ bằng việc rao giảng Tin Mừng, làm phép Rửa cho họ, nghĩa là trước hết khơi dậy đức tin cho họ rồi sau mới rửa tội. Như thế, chúng ta nhận 2 điều từ Hội Thánh: đức tin và bí tích. Ngày nay, người ta không trở thành Kitô hữu bằng cách chỉ nhận một lễ nghi hoặc chỉ ghi tên vào sổ, nhưng là bằng đón nhận đức tin chân thật. Chúng ta nhận được đức tin chân chính này từ Hội Thánh. Hội Thánh lo bảo đảm đức tin đó. Bởi vì đức tin của Hội thánh được diễn tả trong phụng vụ, nên không một nghi lễ bí tích nào được thay đổi hoặc làm khác đi theo sở thích của một người hay của một cộng đoàn nào.

“Cũng như một cây nến được thắp sáng nhờ lửa của cây nến khác, thì đức tin cũng được thắp sáng nhờ đức tin.” - Romano Guardini

178. Nếu bí tích được người không xứng đáng cử hành, bí tích có mất đi hiệu quả không?

- Không. Các bí tích có hiệu quả khi hành động được hoàn tất, nghĩa là hiệu quả của bí tích không tuỳ vào bản thân người làm, vì chính Chúa Kitô hoạt động trong các bí tích. Tuy nhiên các bí tích chỉ có hiệu quả khi người làm có ý muốn làm như Hội thánh làm. [1127 – 1128 – 1131]

- Những ai cử hành các Bí tích phải sống đời sống gương mẫu. Các bí tích có tác động không phải do sự thánh thiện của người cử hành nhưng do chính Chúa Kitô hoạt động trong họ. Tuy nhiên, Người vẫn tôn trọng tự do cả ta khi ta lãnh nhận bí tích. Vì thế, các bí tích chỉ tác động một cách tích cực nếu ta cộng tác với Chúa Kitô.

Chương 2. Chúng ta cử hành các mầu nhiệm của Chúa Kitô thế nào?

179. Ai cử hành Phụng vụ?

- Trong các phụng vụ cử hành ở đời này, chính Chúa Kitô là Đấng cử hành phụng vụ, bao gồm các thiên thần và con người (còn sống, đã chết), quá khứ, hiện tại, tương lai, cả trời và đất. Đây quả là một phụng vụ có tầm cỡ vũ trụ. Linh mục và các tín hữu tham dự theo cách khác nhau. [1136 – 1139]

- Khi cử hành, chúng ta phải sửa soạn tâm hồn cho biến cố lớn lao đang được thực hiện: ngay ở đây và bây giờ Chúa Kitô đang có mặt, và cùng với Người cả thiên đàng. Trên đó mọi người tràn đầy niềm vui khôn tả và niềm yêu thương ân cần đối với chúng ta. Cuốn sách cuối cùng của Kinh Thánh là Khải Huyền diễn tả bằng những hình ảnh mầu nhiệm về phụng vụ thiên quốc đó mà chúng ta ở trên trần gian đang kết hiệp với. → 170

“Phụng vụ là việc đi vào phụng vụ đang diễn ra thường trực trên trời… không phải như là con người khi nghĩ đến một chuyện gì rồi hát lên; tiếng hát đến tai con người từ các thiên thần.” - Hồng y Ratzinger, Bài ca mới cho Thiên Chúa

“Vì thế, cùng với các thiên thần và các thánh, chúng con tung hô vinh quang Chúa và chung một tiếng hát rằng: Thánh, Thánh, Thánh, Chúa là Thiên Chúa vũ trụ. Trời đất đầy vinh quang Chúa…” - Kinh tiền tụng

180. Tại sao phụng vụ được coi như là công trình của Thiên Chúa?

- Công trình của Thiên Chúa trước hết là công trình mà Thiên Chúa thực hiện cho chúng ta, sau đó mới là công trình chúng ta dâng lên Thiên Chúa. Chúa ban mình cho ta dưới hình thức các dấu hiệu thánh, để chúng ta cũng làm như Chúa đã làm, là hiến trọn mình cho Người. [1145 - 1192]

- Chúa Giêsu có mặt trong Lời Người và trong Bí tích. Thiên Chúa có mặt! Đó là điểm quan trọng trước hết và trên hết trong toàn bộ cuộc cử hành Thánh Thể. Sau đó mới đến chúng ta. Chúa Giêsu hiến mình cho ta để ta dâng cho Người hiến tế thiêng liêng của đời ta. Trong bí tích Thánh Thể, Chúa Kitô hiến mình cho ta để ta hiến mình ta cho Người. Ta đưa cho Người như thể là một tấm séc để trống về cuộc đời ta. Như thế ta tham dự vào hy tế của Chúa Kitô, Đấng cứu độ và biến đổi ta. Đời sống ta ở trên trần được phóng chiếu lên Nước Thiên Chúa. Thiên Chúa có thể sống đời sống Người trong cuộc sống của ta.

Kẻ trộm chỉ đến để ăn trộm, giết hại và phá hủy. Phần tôi, tôi đến để cho chiên được sống và sống dồi dào. Tôi chính là Mục tử nhân lành. Mục tử nhân lành hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên. - Ga 10,10-11

Ai muốn làm đầu anh em thì phải làm đầy tớ mọi người. Vì Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ và hiến mạng sống làm giá chuộc muôn người. - Mc 10,44-45

181. Tại sao có quá nhiều dấu hiệu và biểu tượng trong Phụng vụ?

- Thiên Chúa biết chúng ta không những là con người có tinh thần mà còn có thể xác nữa; vì thế chúng ta cần dấu hiệu và biểu tượng để thấu hiểu và diễn tả các thực tại thiêng liêng hay thâm sâu trong lòng. [1145 – 1152]

- Chúng ta luôn dùng những dấu hiệu để diễn tả những tâm tình thâm sâu giúp chúng ta hiểu nhau: những bông hồng, những hình vẽ… Thiên Chúa đã làm người cũng dùng những dấu hiệu của loài người để sinh sống và hành động giữa chúng ta: bánh và rượu, nước rửa tội, dầu của Thánh Thần. Còn chúng ta đáp lại các dấu hiệu thánh của Thiên Chúa bằng các dấu hiệu như cung kính, quì gối, đứng để nghe Lời Chúa, cúi mình, chắp tay. Trong lễ cưới chúng ta trang trí nơi Chúa hiện diện bằng những gì đẹp nhất: hoa, đèn, nhạc. Tuy nhiên cũng cần giải thích ý nghĩa của các dấu hiệu đó.

“Các biểu tượng diễn tả bằng ngôn ngữ hữu hình những gì là vô hình.” - Gertrud Von Le Fort

“Tôi dám chắc rằng ngôn ngữ biểu tượng phải là ngôn ngữ xa lạ duy nhất mà mỗi người chúng ta phải học cho biết.” - Eric Fromm (1900-1980, nhà tâm lý)

182. Tại sao các dấu hiệu thánh của phụng vụ cũng cần có những lời nói nữa?

- Cử hành phụng vụ có nghĩa là gặp gỡ Thiên Chúa, để cho Người hành động, để nghe Người nói và đáp lời Người. Giống như các cuộc đối thoại luôn cần diễn tả bằng lời nói và cử chỉ. [1153 – 1155]

- Chúa Giêsu đã nói với loài người bằng các dấu hiệu và lời nói. Hội Thánh cũng làm như thế khi linh mục dâng lễ vật và nói: “Đây là Mình Thầy… Đây là Máu Thầy”. Lời này của Chúa Giêsu làm cho các dấu hiệu trở thành bí tích: dấu hiệu thực hiện cái mà nó có ý chỉ.

Các thiên thần cùng nhau ca lên: “Thánh, Thánh, Thánh, Chúa là Thiên Chúa các đạo binh, trời đất đầy vinh quang Chúa. -Is 6,3

183. Tại sao trong phụng vụ còn có âm nhạc. Loại nhạc nào thích hợp với Phụng vụ?

- Khi lời không đủ ca ngợi Thiên Chúa, cần âm nhạc trợ giúp chúng ta. [1156 – 1158, 1191]

- Khi ta hướng về Thiên Chúa, ta thường không biết nói gì, hoặc không biết diễn tả làm sao. Lúc đó âm nhạc có thể giúp ta. Trong khi vui sướng hớn hở, lời nói thường biến thành ca hát - do đó mà có ca hát của các thiên thần. Trong cử hành đạo đức, âm nhạc phải làm cho lời cầu nguyện tốt đẹp hơn, đi vào chiều sâu hơn, đánh động trái tim người tham dự, hướng họ lên tới Chúa, và sửa soạn một lễ nhạc cho Chúa.

Hãy cùng nhau đối đáp những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca do Thần Khí linh hứng; hãy đem cả tâm hồn mà ca hát chúc tụng Chúa. - Ep 5,19

“Ca hát là cầu nguyện hai lần.” - Thánh Augustinô

184. Phụng vụ tác động đến thời gian như thế nào?

- Trong phụng vụ, thời gian trở thành thời giờ dâng cho Chúa.

- Có lúc ta coi thường thời gian, chỉ kiếm thời giờ để tiêu khiển. Còn trong phụng vụ, thời gian có một giá trị thực sự vì mỗi giây đều tràn đầy ý nghĩa. Khi cử hành phụng vụ giờ kinh, ta thấy Chúa thánh hóa thời gian và làm cho mỗi giây trở thành một cầu nhỏ dẫn ta vào cõi vĩnh hằng.

Anh em hãy tận dụng thời gian hiện tại. - Ep 5,16

“Sự vĩnh hằng của Thiên Chúa không phải chỉ là vắng mặt thời gian hay không có thời gian, nhưng là sức mạnh làm cho thời gian phát triển thành hiện-hữu-với-thời-gian và hiện-hữu-trong-thời-gian.” - Đức Hồng y Ratzinger, Tinh thần Phụng vụ

185. Tại sao Phụng vụ lặp lại hằng năm?

- Như việc người ta mừng ngày sinh hay ngày cưới hàng năm, phụng vụ cũng cử hành những biến cố rất quan trọng của lịch sử cứu độ được lặp lại hằng năm. Nhưng có một khác biệt quan trọng là mỗi thời đại như thời đại ta bây giờ đều là thời gian của Chúa. Những tưởng nhớ đến sứ điệp và cuộc đời Chúa Giêsu đều là những gặp gỡ với Thiên Chúa hằng sống trong thời sự của chúng ta. [1163 – 1165, 1194 – 1194]

- Triết gia người Đan Mạch Kierkegaard có nói: “Hoặc ta coi mình như sống đồng thời với Chúa Giêsu, hoặc ta có thể để tất cả chìm vào dĩ vãng”. Sống Năm Phụng vụ theo đức tin làm cho ta trở nên người đồng thời với Chúa Giêsu. Không phải vì ta có thể dùng tư tưởng để đi vào thời của Người, đi vào đời sống của Người; nhưng bởi vì nếu ta dành chỗ cho Người, thì chính Người đi vào thời của ta và đi vào đời sống ta, nhờ sự có mặt của Người để chữa lành và tha thứ, nhờ sức mạnh phi thường của sự sống lại của Người.

186. Năm Phụng vụ của Hội Thánh là gì?

- Năm Phụng vụ hay Năm của Hội Thánh cử hành mừng kính mầu nhiệm đời sống Chúa Kitô, từ việc Nhập thể tới việc trở lại lần thứ hai trong vinh quang, trong thời gian một năm. Năm Phụng vụ bắt đầu từ mùa Vọng, thời gian chờ đợi Chúa Cứu Thế, cao điểm thứ nhất là Lễ Giáng sinh. Sau đó, hướng về cao điểm thứ hai quan trọng hơn là lễ Phục sinh, cử hành cuộc tử nạn và phục sinh của Chúa. Mùa Phục sinh kéo dài và kết thúc với lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống. Trong năm Phụng vụ còn cử hành các lễ kính Đức Mẹ, kính các thánh, qua đó Hội thánh ca ngợi Thiên Chúa đã đem loài người tới ơn cứu độ. Năm Phụng vụ kết thúc vào Chúa nhật lễ Chúa Giêsu làm Vua. [1168 – 1173, 1194 – 1195]

“Năm Phụng vụ nhắc nhở và trình bày luôn đổi mới không ngừng về đời sống Chúa Kitô, đó là một công trình vĩ đại của nhân loại. Thiên Chúa coi năm ấy như của mình và ban nó cho ta hết năm này qua năm khác, hiến tặng ta trong một ánh sáng luôn mới mẻ như là mới đến với ta lần đầu.” - Jochen Klepper (1903-1942, văn sĩ Đức).

187. Ngày Chúa Nhật quan trọng thế nào?

- Chúa Nhật là tâm điểm của thời giờ Kitô giáo, vì trong ngày Chúa Nhật, chúng ta cử hành sự Sống lại của Chúa Kitô và mỗi Chúa nhật là một Lễ Phục Sinh thu gọn. [1163 – 1167, 1193]

- Nếu không tôn trọng Chúa Nhật như ngày của Chúa, hay nếu loại bỏ Chúa Nhật đi thì tuần lễ chỉ gồm toàn những ngày phải đi làm. Con người được tạo dựng để sống vui, sẽ trở nên như thân trâu ngựa và như một người điên rồ chỉ biết tiêu thụ. Chúng ta phải học cách sống trên trái đất này như sống ngày lễ, nếu không chúng ta sẽ chẳng biết làm gì ở trên trời. Vì ở trên trời là Chúa nhật đời đời. → 104 – 107

188. Phụng vụ Các Giờ Kinh (PVCGK) là gì?

- PVCGK là việc cầu nguyện chính thức và công cộng của Hội Thánh. Những bài Kinh Thánh đưa người cầu nguyện giờ kinh vào trung tâm của mầu nhiệm cuộc đời Chúa Giêsu Kitô. Trên khắp thế giới, cứ mỗi giờ trong ngày, Phụng vụ giờ kinh khẩn cầu Chúa Ba Ngôi ban ơn biến đổi cho người cầu nguyện, và biến đổi toàn thế giới nữa. Phụng vụ giờ kinh không chỉ dành cho các linh mục và tu sĩ. Nhiều Kitô hữu có đức tin mạnh mẽ đã dấn thân kết hiệp với ngàn vạn người cùng cầu khẩn Thiên Chúa từ khắp nơi trên thế giới. [1174 – 1178, 1196]

- Đối với Hội Thánh, 7 giờ kinh như là một kho kinh nguyện cởi trói cho miệng lưỡi ta, cho dù niềm vui, nỗi lo hay nỗi sợ làm câm miệng chúng ta. Khi đọc Phụng vụ giờ kinh ta cảm thấy ngạc nhiên của ta không ngừng đổi mới: một câu, một đoạn như tình cờ phù hợp đúng với tình trạng của chúng ta. Thiên Chúa nghe khi ta gọi Người. Người trả lời chúng ta trong bản văn, đôi khi trả lời một cách cụ thể lạ thường. Nhưng Người cũng để cho có những lúc im lặng và khô khan như là để chờ đợi chúng ta trung thành. → 473, 492

Bảy lần trong ngày, tôi ca tụng Chúa vì những phán quyết công minh của Người. - Tv 119,164

(Trước đây Hội Thánh có 7 giờ, nay bỏ giờ thứ nhất còn sáu giờ kinh phụng vụ chính thức là: Kinh sáng - Kinh giờ 3 (9 giờ) - Kinh giờ 6 (12 giờ) - Kinh giờ 9 (15giờ) - Kinh chiều - Kinh tối)

189. Phụng vụ có cần đến những nơi chốn để cử hành Phụng vụ không?

- Qua chiến thắng nhờ Phục sinh, Chúa Kitô đã có mặt ở khắp mọi nơi trên thế giới. Việc thờ phượng Thiên Chúa "trong tinh thần và sự thật" (Ga 4,24), không còn bị ràng buộc vào một nơi thờ riêng biệt nào, vì Chúa Kitô chính là đền thờ thật của Thiên Chúa. Tuy nhiên trong thế giới Công giáo đã có rất nhiều thánh đường và các nơi thánh, vì con người cần những nơi riêng biệt đó để gặp nhau và những nơi thánh nhắc nhớ họ về thực tại mới này (là thờ phượng Thiên Chúa trong tinh thần và sự thật). Mỗi nhà thờ của Thiên Chúa đều là biểu tượng Nhà Cha chúng ta ở trên Trời, mà chúng ta đang hành hương tiến về nơi đó. [1179 – 1181, 1197 – 1198]

- Thực ra ta có thể cầu nguyện khắp nơi - trong rừng, ngoài biển, trên giường. Nhưng chúng ta không phải là tinh thần thuần tuý. Vì là con người, chúng ta có xác, cần phải nhìn nhau nghe nhau, cảm thấy sự có mặt của nhau, chúng ta cần một nơi cụ thể để gặp nhau, để là “Thân thể Chúa Kitô”. Chúng ta phải quỳ gối để thờ phượng Chúa; chúng ta phải ăn bánh đã được truyền phép; chúng ta phải lên đường với thân xác của mình khi Người mời gọi. Và, bên lề đường một cây thánh giá sẽ nhắc nhở ta: thế giới thuộc về ai và chúng ta lên đường đến với ai.

190. Nhà thờ của Kitô hữu có ý nghĩa gì?

- Nhà thờ của Kitô hữu là biểu tượng của một cộng đoàn, ở một địa phương và đó cũng là biểu tượng của Nhà trên trời mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta. Trong nhà thờ, chúng ta tụ họp nhau để cầu nguyện chung hay riêng, và cử hành các bí tích, nhất là Bí tích Thánh Thể. [1179 – 1186, 1197 – 1199]

- “Ở đây người ta cảm thấy như ở thiên đường” - “Ở đây người ta im lặng, người ta kính trọng”. Nhiều nhà thờ đánh động chúng ta thực sự bởi bầu khí cầu nguyện sâu sắc của chúng. Vẻ đẹp của nhà thờ làm ta nghĩ đến sự đẹp, sự cao cả và tình yêu của Thiên Chúa. Nhà thờ không phải chỉ là những đền đài bằng đá, những sứ giả đức tin. Nhà thờ cũng là nhà của Chúa, nơi Chúa có mặt thực sự trong Bí tích Thánh Thể.

“Nhà thờ là nơi của Chúa mà ta đến để tìm và gặp Chúa. Nhà thờ làm cho tính cách nơi ở của thế giới được tôn lên cao. Cũng như danh tiếng của thành phố và làng xã của chúng ta được tôn lên cao nhờ các nhà thờ - thành phố Cologne sẽ như thế nào nếu không có Vương cung thánh đường ? Như vậy tính cách là nơi ở của thế giới chúng ta cũng được tôn lên cao nhờ sự có mặt của Thiên Chúa.” - Hồng y Joachim Meisner (1933-, Tổng Giám mục Cologne).

“Thiên Chúa đã đặt nhà thờ như bến đậu tại các bờ biển, để bạn ẩn vào đó, tránh những náo động và âu lo thế gian, vào đó bạn gặp được an toàn và thinh lặng.” - Thánh Gioan Chrysostom

191. Trong Nhà thờ nơi nào chiếm ưu tiên?

- Nơi chiếm ưu tiên là bàn thờ với tượng Chúa chịu nạn, Nhà Tạm, ghế chủ tế, giảng đài, giếng rửa tội, toà giải tội. [1182 – 1188]

- Bàn thờ là tâm điểm của nhà thờ. Trên bàn thờ hiến tế của thập giá và sống lại của Chúa Giêsu Kitô được hiện tại hóa trong khi cử hành Thánh Thể. Bàn thờ cũng là bàn mà dân Chúa được mời đến. Nhà Tạm là một thứ kho thánh thiêng, được đặt trong nhà thờ ở một nơi xứng đáng và dễ thấy nhất, Nhà tạm chứa đựng bánh Thánh Thể trong đó chính Chúa hiện diện thật sự. Đèn chầu có ý chỉ rằng Nhà tạm “có Người ở”. Nếu đèn chầu không sáng, đó là Nhà tạm trống không. Ghế chủ toạ của giám mục hay linh mục có ý chỉ là Chúa Kitô thực sự chủ tọa trong cộng đoàn. Giảng đài để công bố Lời Chúa phải làm cho nổi bật giá trị và phẩm cách của các bài đọc Kinh Thánh như là Lời của Thiên Chúa hằng sống. Giếng rửa tội để cử hành Bí tích Rửa Tội, và bình nước thánh mời gọi ta luôn tỉnh thức giữ lời cam kết khi được rửa tội. Toà giải tội hoặc nơi nào thích hợp với Bí tích Giao Hoà giúp ta thú nhận tội lỗi và lãnh nhận ơn tha thứ.

192. Hội Thánh có thể thay đổi và canh tân Phụng vụ không?

- Trong phụng vụ, có những phần có thể đổi và những phần không thể đổi. Phần không thể đổi là phần có nguồn gốc thần linh, ví dụ: những Lời của Chúa Giêsu trong bữa Tiệc ly. Phần có thể đổi là phần Hội thánh thêm vào, phần này cần đổi theo thời gian. Như vậy, mầu nhiệm Chúa Kitô phải được công bố, cử hành, và đem ra sống ở mọi nơi mọi lúc. Phụng vụ phải phù hợp với tinh thần và văn hóa của mỗi dân tộc. [1200 – 1204]

- Chúa Giêsu đã tiếp xúc với con người toàn diện bao gồm tinh thần, trí tuệ, trái tim và ý chí. Và hôm nay Chúa vẫn còn muốn như thế trong phụng vụ. Vì thế, Phụng vụ được trình bày dưới nhiều nét khác nhau ở Phi châu và ở Âu châu…, trong nhà nguyện nhỏ hoặc dịp đại hội giới trẻ thế giới. Phụng vụ ở các xứ đạo có bộ mặt khác với ở các tu viện. Nhưng luôn luôn mọi người mọi nơi phải nhận ra được ở trong phụng vụ của mình phụng vụ của Hội Thánh phổ quát.

“Khi suy nghĩ về phụng vụ, mà ta chỉ nghĩ đến việc làm sao cho đẹp, hấp dẫn, lý thú, thì phụng vụ đã mất bản chất rồi. Hoặc phụng vụ là công việc của Thiên Chúa có Chúa như chủ thể thực sự, hoặc phụng vụ chẳng là gì cả.” - Đức Bênêđictô XVI, 9-9-2007

Lm. Antôn Nguyễn Mạnh Đồng